محققان دانشگاه ورمونت آمریکا و ژیجیانگ چین با انجام یک کار تیمی در سال 2019 گزارش کردند که 60 درصد گاوهای شیری در جهان در طی تابستان دما و رطوبت بالا را تجربه میکنند و این شرایط گرم میتواند منجر به استرس اکسیداتیو، التهاب، افزایش خطر سلامت و کاهش تولید شیر شود. این محققین کشف کردند که چطور سلنیوم سبب کاهش استرس گرمایی در سطح بیوشیمیایی بدن گاو میشود. در حقیقت مطالعه این محققین نشان داد که سلنیوم بیان ژنهای مربوط به اکسیداسیون ژنهای کنترل کننده متابولیسم هیدروژن پراکسید و سایر آنتی اکسیدانها را تنظیم میکند. سلنیوم میتواند با بهبود پاسخ ایمنی و کمک به افزایش آنزیمهای ضد التهاب پاتوژنهای وارد شده به بدن را از بین ببرد.
دو مدل افزودنی سلنیوم شامل سلنیوم آلی (سلنیت متیونین) و غیر آلی (سدیم سلنیت) وجود دارد که مدل غیرآلی آن خیلی ارزانتر است. این تیم تحقیقاتی نشان دادند که هر دو فرم سلنیوم پاسخ شوک حرارتی وارد شده به سلولهای گاو را کاهش میدهند، اما سلولها در حضور سلنیوم آلی پاسخ با نوسانات بیشتری نشان دادند. هر دو فرم سلنیوم بیان ژنهای مختلف را تحت تأثیر قرار داده و پاسخ ایمنی و ضد التهاب را از طریق تحریک ترشح آنزیمها و سیتوکینهای مختلف تنظیم میکنند. محققان دیگری در سال 2018 در یک کار تیمی بین دانشگاه لوااستیت آمریکا، مؤسسه تحقیقات علوم دامی اسپانیا و مؤسسه تحقیقات علوم دامی چین مشخص کردند که سلنیوم آلی نسبت به فرم غیر آلی در کاهش استرس گرمایی مؤثرتر است و سلنیوم آلی از طریق افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی و کاهش فعالیت اکسیداتیو ناشی از استرس گرمایی منجر به کاهش اثرات مضر استرس گرمایی میشود.
همچنین در سال 2019 مطالعات مؤسسه INRA در فرانسه نشان داد که میکرواورگانیسمهای شکمبه سلنیوم غیر آلی را به فرمهای غیر قابل دسترس تبدیل میکنند، درحالیکه سلنیوم آلی توسط سیستم هضمی حیوان بهتر قابل استفاده است. این محققین نشان دادند که در شرایط استرس گرمایی (32 تا 36 درجه سانتیگراد و رطوبت 40 درصد) استفاده از فرم هیدروکسی-سلنو متیونین (OH-SeMet) سبب تنظیم مثبت بیومارکرهای استرس اکسیداتیو (بهبود ظرفیت آنتی اکسیدانی و کاهش پراکسید هیدروژن) میشود. همچنین هیدروکسی-سلنو متیونین سبب تولید گلوتاتیون پراکسیداز میشود که یک آنتی اکسیدان کلیدی برای حفاظت بدن در مقابل آسیب رادیکالهای آزاد است. افزایش گلوتاتیون پراکسیداز بعد از تغذیه هیدروکسی-سلنو متیونین در سرم گاو شیری سبب غلبه بهتر بر شرایط استرس گرمایی شد.
Dr. Michele De Marco, Global Scientific and Technical Manager, Adisseo.
https://www.dairyglobal.net/Nutrition/Articles/2020/3/How-selenium-reduces-heat-stress-effects
ترجمه شده توسط: عطیه رحیمی، دکتر تخصصی تغذیه نشخوارکنندگان، دانشگاه فردوسی مشهد